Mac पर Keynote में तालिका सेल के डेटा का उपयोग करके मानों का परिकलन करें
ऐसे सूत्र या फ़ंक्शन सेल बनाए जा सकते हैं जो ऑटोमैटिकली आपके द्वारा चयनित सेल के डेटा के आधार पर परिकलन करते हैं। उदाहरण के लिए दो सेलों की मानों की तुलना, सेलों का योग या गुणन आदि किए जा सकते हैं। सूत्र या फ़ंक्शन का परिणाम उसी सेल में दिखाई देगा जहाँ इसे दर्ज किया गया था।
सूत्र बनाने के लिए Keynote में शामिल किए गए २५० से भी अधिक डिफ़ॉल्ट गणितीय फ़ंक्शनों में से किसी का भी उपयोग आप कर सकते हैं। सांख्यिकी, इंजीनियरिंग और वित्त सहित ऐप्लिकेशन के लिए कई फ़ंक्शन हैं, जिनमें से कुछ इंटरनेट के ज़रिए दूरस्थ रूप से जानकारी फिर प्राप्त करते हैं। इनमें से प्रत्येक फ़ंक्शन के बारे में विस्तृत जानकारी फ़ंक्शन ब्राउज़र में दिखाई देती है, जो तब दिखाई देती है जब आप बराबर के चिह्न (=) को सेल में टाइप करते हैं। साथ ही यह जानकारी “सूत्र और फ़ंक्शन” सहायता ऑनलाइन में भी प्रदर्शित होती है।
यदि आप परिकलन के बिना अपनी प्रस्तुति में समीकरण या व्यंजक जोड़ना चाहते हैं, तो LaTeX या MathML की मदद से समीकरण जोड़ें देखें।
सूत्र डालें
अपनी तालिका में मानों के परिकलन के लिए सरल या जटिल अंकगणितीय सूत्र बनाए जा सकते हैं।
उस सेल पर क्लिक करें जहाँ आपकी इच्छा परिणाम दिखाने की है और फिर बराबर (=).का चिह्न टाइप करें।
सूत्र संपादक खुलता है। सूत्र संपादक को ले जाने के लिए सूत्र संपादक के बाएँ सिरे को ड्रैग करें। आप उसके बाहरी किनारों से ड्रैग करके उसे फिर आकार दें सकते हैं।
अपने सूत्र में पहले आर्ग्युमेंट के रूप में उपयोग करने के लिए सेल पर क्लिक करें या मान टाइप करें (उदाहरण के लिए, ० या ५.२० जैसी संख्या)।
अंकगणितीय ऑपरेटर टाइप करें (उदाहरण के लिए, +, -, * या /), फिर अपने सूत्र में अगले आर्ग्युमेंट के रूप उपयोग करने के लिए सेल पर क्लिक करें, या मान टाइप करें।
डिफ़ॉल्ट रूप से + सेल संदर्भों के बीच में सम्मिलित किया जाता है। सूत्र संपादक को ले जाने के लिए सूत्र संपादक के बाएँ सिरे को ड्रैग करें।
सूत्र के पूर्ण होने तक आर्ग्युमेंट और ऑपरेटर को जोड़ना जारी रखें।
“वापसी” को दबाएँ या पूर्ण होने पर सूत्र संपादक में पर क्लिक करें।
पर क्लिक करने से आप अपने परिवर्तनों को बिना सहेजे सूत्र संपादक से बाहर चले जाते हैं।
आपके सूत्र में त्रुटि होने पर परिणाम सेल में दिखाई देता है। त्रुटि संदेश देखने के लिए इस पर क्लिक करें। यदि संदेश इंगित करता है कि दूसरा सेल त्रुटि पैदा कर रहा है, तो त्रुटि युक्त सेल का चयन करने के लिए आप “सेल संदर्भ” पर क्लिक कर सकते हैं।
फ़ंक्शन डालें
उस सेल पर क्लिक करें जहाँ आपकी इच्छा फ़ंक्शन के परिणाम को दिखाने की है और फिर बराबर (=).का चिह्न टाइप करें।
सूत्र संपादक खुलता है, और सभी फ़ंक्शन की सूची प्रदर्शित करता हुआ, फ़ंक्शन ब्राउज़र विंडो के दाईं ओर दिखाई देता है। फ़ंक्शन हेतु सहायता के लिए उस पर क्लिक करें।
सूत्र संपादक को ले जाने के लिए सूत्र संपादक के बाएँ सिरे को ड्रैग करें। आप उसके बाहरी किनारों से ड्रैग करके उसे फिर आकार दें सकते हैं।
फ़ंक्शन ब्राउज़र के ऊपर खोज फ़ील्ड में फ़ंक्शन का नाम (या फ़ंक्शन से जुड़ा कोई शब्द जैसे कि “पता”) टाइप करें या उपलब्ध फ़ंक्शन को देखें और फिर वांछित फ़ंक्शन के नाम पर डबल-क्लिक करें।
फ़ंक्शन के लिए सभी आवश्यक और वैकल्पिक आर्ग्युमेंट के साथ फ़ंक्शन सूत्र संपादक में दिखाई देता है।
आपको फ़ंक्शन ब्राउज़र के फ़ंक्शन, आर्ग्युमेंट के लिए मान चुनने, टेक्स्ट के रूप में अस्थायी रूप से सूत्र दिखाने या सूत्र संपादक में तीरों पर क्लिक करके उसे स्थायी रूप से टेक्स्ट में रूपांतरित करने (जैसा कि नीचे दिखाया गया है) के लिए सहायता मिल सकती है।
सूत्र को टेक्स्ट में रूपांतरित करने से सूत्र संपादक बंद हो जाता है और सेल के सूत्र का टेक्स्ट संस्करण छोड़ देता है।
फ़ंक्शन में आर्ग्युमेंट चुनें और फिर मान दर्ज करें या परिकलन में निम्नलिखित में से कोई भी एक करके शामिल करने के लिए सेल का चयन करें :
सेल चुनें : सेल पर क्लिक करें :
अनेक पंक्तियों और कॉलम में फैले सेल की रेंज का चयन करें : सम्मिलित करने के लिए वांछित सेल की रेंज पर ड्रैग करें।
एक पंक्ति या कॉलम के मान जोड़ें : कॉलम के ऊपर के कॉलम अक्षर या पंक्ति के बाईं ओर की पंक्ति संख्या पर क्लिक करें—या पंक्ति या कॉलम के सभी सेल का चयन करें।
“वापसी” को दबाएँ या पूर्ण होने पर सूत्र संपादक में पर क्लिक करें।
पर क्लिक करने से आप अपने परिवर्तनों को बिना सहेजे सूत्र संपादक से बाहर चले जाते हैं।
आपके सूत्र में त्रुटि होने पर परिणाम सेल में दिखाई देता है। त्रुटि संदेश देखने के लिए इस पर क्लिक करें। यदि संदेश इंगित करता है कि दूसरा सेल त्रुटि पैदा कर रहा है तो त्रुटि युक्त सेल का चयन करने के लिए आप “सेल संदर्भ” पर क्लिक कर सकते हैं।
सूत्र के उपयोग से मानों की तुलना करें
यह जाँचने के लिए कि क्या दो सेल के मान समान हैं या एक मान दूसरे मान से कम या ज़्यादा है, तुलना ऑपरेटर का उपयोग किया जा सकता है। ऐसा करने के लिए, आपको सेल में कथन सेट अप करना होगा, उदाहरण के लिए A1 > A2, अर्थात A1 सेल का मान A2 सेल के मान से अधिक है। तुलना ऑपरेटर के परिणाम को “सत्य” या “असत्य” के रूप में अभिव्यक्त किया जाता है।
उस सेल पर क्लिक करें जहाँ आपकी इच्छा तुलना परिणाम दिखाने की है और फिर बराबर (=).का चिह्न टाइप करें।
सूत्र संपादक खुलता है। सूत्र संपादक को ले जाने के लिए सूत्र संपादक के बाएँ सिरे को ड्रैग करें। आप उसके बाहरी किनारों से ड्रैग करके उसे फिर आकार दें सकते हैं।
तुलना करने के लिए वांछित मान वाले सेल का चयन करें, या तुलना करने के लिए मान टाइप करें।
तुलना ऑपरेटर (>, >=, =, <>, < या <=) टाइप करें और फिर उस सेल पर क्लिक करें जिसके मान की तुलना करनी है या तुलना करने के लिए मान टाइप करें।
“वापसी” को दबाएँ या पूर्ण होने पर सूत्र संपादक में पर क्लिक करें।
पर क्लिक करने से आप अपने परिवर्तनों को बिना सहेजे सूत्र संपादक से बाहर चले जाते हैं।
आपके सूत्र में त्रुटि होने पर परिणाम सेल में दिखाई देता है। त्रुटि संदेश देखने के लिए इस पर क्लिक करें। यदि संदेश इंगित करता है कि दूसरा सेल त्रुटि पैदा कर रहा है, तो त्रुटि युक्त सेल का चयन करने के लिए आप “सेल संदर्भ” पर क्लिक कर सकते हैं।
सूत्रों के सेल का संदर्भ लें
अपने सूत्रों में—अन्य तालिकाओ के और अन्य स्लाइड की सेल सहित आप सेल के संदर्भ, सेल की श्रेणियाँ और डेटा के संपूर्ण कॉलम या पंक्तियों शामिल कर सकते हैं। सूत्र का परिणाम परिकलित करने के लिए Keynote संदर्भित सेल के मान(नों) का उपयोग करता है। उदाहरण के लिए, यदि आप सूत्र में “A1” को शामिल करते हैं, तो वह सेल A1 (कॉलम A और पंक्ति 1 का सेल) के मान का संदर्भ लेता है।
नीचे दिए गए उदाहरण सूत्रों के सेल संदर्भों का उपयोग दिखाते हैं।
यदि संदर्भित रेंज एक सेल से अधिक है, तो शुरू और अंत वाले सेल एकल अर्धविराम द्वारा विभाजित किए जाते हैं।
COUNT(A3:D7)
यदि सेल का संदर्भ अलग तालिका में है तो संदर्भ में तालिका का नाम होना आवश्यक है।
Table 2::B2
नोट करें कि तालिका नाम और सेल संदर्भ दोहरे अर्धविराम (::) द्वारा विभाजित किए जाते हैं। जब आप सूत्र के लिए दूसरी तालिका के सेल का चयन करते हैं तब, तालिका का नाम ऑटोमैटिकली शामिल किया जाता है।
यदि संदर्भ दूसरी स्लाइड पर स्थित तालिका के सेल का है, तो स्लाइड नाम भी शामिल करना होगा।
SUM(Slide 2::Table 1::C2:G2)
स्लाइड नाम, तालिका नाम और सेल संदर्भ दोहरे अर्धविराम द्वारा विभाजित किए जाते हैं।
कॉलम का संदर्भ लेने के लिए, आप कॉलम अक्षर का उपयोग कर सकते हैं। नीचे दिया गया सूत्र तीसरे कॉलम के सेल के योग का परिकलन करता है :
SUM(C)
पंक्ति का संदर्भ लेने के लिए आप पंक्ति संख्या का उपयोग कर सकते हैं। नीचे दिया गया सूत्र पहली पंक्ति के सेल के योग का परिकलन करता है :
SUM(1:1)
शीर्षलेख वाली पंक्ति या कॉलम का संदर्भ लेने के लिए आप शीर्षलेख नाम का उपयोग कर सकते हैं। नीचे दिया गया सूत्र शीर्षलेख “आय” वाली पंक्ति के सभी सेल का योग करता है।
SUM(Revenue)
नीचे दिया गया सूत्र “अतिथियों की संख्या” नाम के कॉलम के योग का अन्य स्लाइड की अन्य तालिका के सेल B2 के मान से गुणन करता है।
मौजूदा सूत्र बदलें
पहले से मौजूद सूत्र को संपादित किया जा सकता है ताकि यह अलग सेल का संदर्भ ले।
सूत्र वाले परिणाम सेल पर डबल क्लिक करें जिसे आपकी इच्छा संपादित करने की है।
सूत्र को प्रदर्शित करते हुए सूत्र संपादक खुलता है। सूत्र संपादक को ले जाने के लिए सूत्र संपादक के बाएँ सिरे को ड्रैग करें।
निम्नलिखित में से कोई भी कार्य करें :
सेल संदर्भों को बदलें : पहले से मौजूद वांछित सेल पतों का चयन करें और फिर नए सेल का चयन करें।
सेल संदर्भों को हटाएँ : फ़ंक्शन के लिए आर्ग्युमेंट क्षेत्र में सम्मिलन बिंदु को रखें, अवांछित सेल संदर्भों का चयन करें, फिर अपने कीबोर्ड पर “डिलीट” दबाएँ।
और अधिक सेल संदर्भों को जोड़ें : फ़ंक्शन के लिए आर्ग्युमेंट क्षेत्र में सम्मिलन बिंदु स्थित करें, फिर जोड़ने के लिए वांछित नए सेल का चयन करें।
“वापसी” को दबाएँ या पूर्ण होने पर सूत्र संपादक में पर क्लिक करें।
पर क्लिक करने से आप अपने परिवर्तनों को बिना सहेजे सूत्र संपादक से बाहर चले जाते हैं।
आपके सूत्र में त्रुटि होने पर परिणाम सेल में दिखाई देता है। त्रुटि संदेश देखने के लिए इस पर क्लिक करें। यदि संदेश इंगित करता है कि दूसरा सेल त्रुटि पैदा कर रहा है, तो त्रुटि युक्त सेल का चयन करने के लिए आप “सेल संदर्भ” पर क्लिक कर सकते हैं।
सूत्रों में पंक्ति या कॉलम संदर्भ संरक्षित करें
निरपेक्ष होने के लिए सूत्र में पंक्ति और कॉलम संदर्भों को सेट किया जा सकता है ताकि सेल संदर्भों को बिना बदले कहीं और भी समान सूत्र का उपयोग किया जा सके।
यदि आप पंक्ति या कॉलम संदर्भों को संरक्षित नहीं करते हैं और जब आप सूत्र को (कट करके कहीं ओर पेस्ट करके या तालिका में नई पंक्तियाँ और कॉलम जोड़ कर) स्थानांतरित करते हैं, तो सूत्र के नए स्थान के सापेक्ष संदर्भ बदलते हैं।
सूत्र वाले परिणाम सेल पर डबल-क्लिक करें जिसे आपकी इच्छा संपादित करने की है।
फ़ंक्शन को प्रदर्शित करते हुए सूत्र संपादक खुलता है। सूत्र संपादक को ले जाने के लिए सूत्र संपादक के बाएँ सिरे को ड्रैग करें।
संरक्षित करने के लिए वांछित सेल रेंज को दर्शा रहे टोकन के त्रिभुज पर क्लिक करें।
चयनित श्रेणी के पतों को शुरू या समाप्त करने के लिए “पंक्ति संरक्षित करें” या “कॉलम संरक्षित करें” का चयन करें।
“वापसी” को दबाएँ या पूर्ण होने पर सूत्र संपादक में पर क्लिक करें।
पर क्लिक करने से आप अपने परिवर्तनों को बिना सहेजे सूत्र संपादक से बाहर चले जाते हैं।